Tarcza hamulcowa jest elementem, do którego dociskają się klocki hamulcowe w celu spowolnienia lub zatrzymania kół. Tarcie między tarczą a klockami powoduje wymagane hamowanie kół. Inne elementy biorące udział w hamowaniu to pompa hamulcowa i zacisk. Tarcza hamulcowa to okrągły element z obrobioną powierzchnią po obu stronach. Tarcza hamulcowa jest mocowana za pomocą dwóch śrub ustalających i środkowej nakrętki. W niektórych samochodach tarcza jest po prostu przymocowana do koła. Tarcza jest zwykle wykonana z żeliwa lub ceramiki.
Oprócz standardowego "gładkiego" typu tarczy hamulcowej, istnieją bardziej wyspecjalizowane tarcze hamulcowe, które mogą poprawić skuteczność hamowania przy intensywnym hamowaniu, lepiej radząc sobie z dużą ilością ciepła, pyłu i gazów generowanych w wyniku tarcia między klockiem a powierzchnią tarczy.
Pierwszym wyspecjalizowanym typem tarczy hamulcowej jest tarcza szczelinowa. Jak sama nazwa wskazuje, tarcza szczelinowa ma kanały lub "szczeliny" obrobione na powierzchni ciernej, które pozwalają gazom i pyłowi hamulcowemu generowanemu przez zużycie klocka hamulcowego podczas hamowania wydostać się z powierzchni hamowania, tworząc lepszy kontakt między klockiem a tarczą i większe tarcie. Szczeliny te pomagają również w bardziej równomiernym chłodzeniu powierzchni tarczy, zmniejszając prawdopodobieństwo wypaczenia tarczy hamulcowej z powodu przegrzania.
Podobnie, tarcze hamulcowe z nawierceniami krzyżowymi mają otwory w powierzchni czołowej, które bezpośrednio łączą powierzchnię cierną tarczy z wewnętrznymi łopatkami chłodzącymi. Te otwory chłodzące nie tylko świetnie wyglądają za kołami pojazdu, ale także pomagają obniżyć temperaturę hamulców i zapewniają drogę zarówno dla pyłu hamulcowego, jak i odgazowywania klocków, ponownie poprawiając kontakt między klockiem a tarczą hamulcową. Ponadto, gdy samochód jedzie w deszczowych warunkach, otwory w tarczy mogą szybko odprowadzić wodę, poprawiając początkową przyczepność hamulców.
Niektóre tarcze hamulcowe łączą w sobie konstrukcje z nawiercanymi i nacinanymi otworami, oferując to, co najlepsze z obu światów: świetną przyczepność na mokrych i suchych nawierzchniach, doskonałą wydajność chłodzenia, mniejsze zanikanie hamulców i fantastyczny wygląd.
Układy hamulców tarczowych są lepsze od układów hamulców bębnowych pod wieloma względami. Hamulce tarczowe nie wymagają regulacji wirnika podczas montażu. Kolejną zaletą hamulców tarczowych jest łatwiejsze odprowadzanie ciepła w porównaniu do hamulców bębnowych.
Problemy z tarczą hamulcową
- Ogólnie rzecz biorąc, zaciski hamulcowe zużywają się szybciej niż tarcze hamulcowe. Jednak na dłuższą metę tarcza hamulcowa może stać się cienka i nie odprowadzać ciepła. Skutkuje to słabą skutecznością hamowania.
Czasami tarcza hamulcowa może ulec wypaczeniu, nie zapewniając skutecznego hamowania.
Klocki hamulcowe mogą z czasem tracić materiał cierny, co prowadzi do kontaktu metal-metal między klockiem a tarczą. Spowoduje to również uszkodzenie tarczy hamulcowej.
Tarcza hamulcowa w pojazdach, które nie były użytkowane przez długi czas, może pokryć się rdzą. Można temu zaradzić, poddając tarczę obróbce mechanicznej.
Wypaczony wirnik tarczy hamulcowej może również wpływać na układ przeciwblokujący.
Tarcza hamulcowa może ulec uszkodzeniu z powodu wycieku płynu hamulcowego. Może to spowodować, że płyn pokryje powierzchnię tarczy.
Objawy uszkodzonej tarczy hamulcowej
- Zgrzytanie lub piszczenie podczas hamowania jest często objawem uszkodzonych tarcz hamulcowych. Jednak odgłos zgrzytania może być również emitowany, gdy pedał hamulca nie jest wciśnięty i może być głośniejszy podczas hamowania. Wskazuje to również na uszkodzony wirnik tarczy.
Uszkodzona tarcza hamulcowa może powodować wibracje lub podskakiwanie pojazdu po naciśnięciu pedału hamulca. Stan ten jest często nazywany "shimmy".
Uszkodzona tarcza hamulcowa może również powodować drgania kierownicy nawet przy normalnych prędkościach.
Pulsujące hamulce są również częstym objawem uszkodzonych tarcz hamulcowych.
Całkowicie zepsuta tarcza hamulcowa może powodować nierówne zatrzymywanie pojazdu. Wręcz przeciwnie, zużyty wirnik może również wydłużyć drogę hamowania pojazdu.
Inne problemy związane z uszkodzoną tarczą hamulcową obejmują utratę momentu obrotowego koła i zmniejszoną reakcję układu kierowniczego.
Jeśli uszkodzona tarcza hamulcowa nie zostanie naprawiona jak najszybciej, może ona siać spustoszenie w całym układzie hamulcowym i jego wydajności.
Konserwacja
Podobnie jak w przypadku wszystkich części samochodowych, tarcze hamulcowe również wymagają regularnej kontroli. Czyszczenie tarcz za pomocą płynu do czyszczenia hamulców w sprayu ma również kluczowe znaczenie dla utrzymania obcych cząstek i pyłu hamulcowego na zewnątrz oraz przedłużenia żywotności tarczy.
